Problemy w dobrych relacjach i świetnych małżeństwach

Nawet najlepiej dobrane i wkładające w swój związek wiele wysiłku pary borykają się od czasu do czasu z różnego rodzaju trudnościami. Problemy w relacjach są naturalnym zjawiskiem. Stąd zresztą biorą się stereotypowe przekonania o kryzysach małżeńskich, które „obowiązkowo” dopadają nas po 3 czy 7 latach związku.

Trudności w relacjach małżeńskich czy w długotrwale ze sobą związanych parach nieformalnych mogą mieć różne przyczyny. Najważniejsze z nich to:

• naturalne procesy, związane z upływem czasu i zmianami zachodzącymi w relacji, dotyczące niemal wszystkich relacji partnerskich i małżeńskich – takie jak kryzysy rozwojowe, będące konsekwencją przejścia od jednego etapu bycia ze sobą do kolejnego, albo też takie jak naturalna dynamika naszych uczuć (np. początkowa namiętność w związku osób zakochanych zwykle po pewnym czasie się zmniejsza, jednocześnie rośnie intymność między bliskimi sobie osobami);

• niewystarczające umiejętności komunikacyjne partnerów lub jednego z nich – zbyt mało lub zbyt wiele słów, trudności z precyzyjnym nazwaniem tego, co chcę przekazać, kłopoty z identyfikowaniem i okazywaniem uczuć, trudności w wyrażaniu potrzeb, nieumiejętność odmawiania albo jasnego wyrażania opinii;

• wchodzenie przez małżonków czy partnerów, często wbrew głośno wyrażanym planom na początku związku, w stereotypowe role i schematyczne sposoby reagowania, skupianie się w większym stopniu na tym, czego oczekuje otoczenie, społeczeństwo, co „trzeba robić”, na naszych wyobrażeniach na temat dobrej relacji niż na tym, czego rzeczywiście potrzebuje mój partner, ja i nasz związek;

• specyficzne doświadczenia w przeszłości jednego lub obojga małżonków, objawiające się „nadmiarowymi” reakcjami w obecnej relacji (bolesne historie, które się wydarzyły dawno temu mogą sprawiać, że jesteśmy na pewne sytuacje, zachowania czy słowa bardzo, wręcz nadmiernie wrażliwi, więc intensywnie reagujemy);

• trudne sytuacje, których doświadcza para – poważne problemy zdrowotne, materialne lub psychiczne własne lub dotyczące osób w najbliższym otoczeniu, konieczność opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem lub ciężko chorym rodzicem, śmierć w bliskiej rodzinie i konieczność przejęcia dodatkowych obowiązków.

Te i inne często pojawiające się trudności, które napotykamy jako partnerzy w związku małżeńskim a także w długo trwających związkach nieformalnych, są jak pagórki i góry do pokonania na drodze, którą jest bliska i długotrwała relacja z drugim człowiekiem. Od tego, jak sobie z nimi poradzimy, zależy, jak będzie dalej wyglądało nasze życie. Czy sprawią, że się od siebie oddalimy czy zbliżymy się do siebie? Będziemy sobie wsparciem, życzliwą dłonią w potrzebie i towarzyszami podróży ze znakomitym poczuciem humoru czy też bezwzględnymi rywalami w wyścigu albo wrogami dorzucającymi zbędnych ciężarów do plecaka?

Choć każdy z nas potrzebuje bliskich relacji z innymi ludźmi i z reguły naprawdę szczerze staramy się budować jak najlepsze związki, to jednak jest to na tyle złożone zadanie, że już na początku wspólnego bycia ze sobą warto wyposażyć się w wiedzę i umiejętności pomocne w tym, by tą drogą przejść jak najbezpieczniej, a w konsekwencji także jak najszczęśliwiej – omijając popularne psychologiczne pułapki i nie wystawiając siebie oraz partnera na niepotrzebne zagrożenia. Gdyby to ode mnie zależało, to budowanie dobrych i bliskich relacji stałoby się obowiązkowym kursem dla wszystkich par, planujących być ze sobą na dłużej.

Jakie tematy poruszam w trakcie konsultacji psychologicznych z parami?

Tematy, które poruszam na spotkaniach z parami, zależą przede wszystkim od tego, czego klienci potrzebują i z czym mają lub przewidują trudności. Tematy, które dotychczas najczęściej pojawiały się w trakcie rozmów z klientami w moim gabinecie psychologicznym to:

• bliskość i więź – jak o nią dbać, jak budować zaufanie, na czym polega bliskość w relacji, jaka jest różnica między otwartością a przekraczaniem granic, jak na partnera i naszą więź działają nasze zachowania (np. krzyk, groźby, obrażanie się, długotrwała odmowa kontaktu);

• relacja partnerska w czasie – jak się rozwija relacja partnerska i małżeńska, jakim naturalnym procesom podlega, jak się zmienia na różnych etapach życia rodziny, czym są kryzysy rozwojowe i jak przez nie dobrze przejść, czym jest partnerstwo, czy całkowita niezależność albo totalna zależność są możliwe;

• uczucia – ich rozpoznawanie i nazywanie, umiejętność regulacji emocji swoich i partnera („nie za chłodno, ale i nie za gorąco”), dynamika emocji w czasie, uczucia na powierzchni i w głębi nas (co łatwiej nam pokazać, co czujemy wewnątrz), jak z szacunkiem podchodzić do emocji partnera, jednocześnie dbając o siebie;

• seks – jak o nim rozmawiać, co jest naturalne, różnice między kobietami i mężczyznami, seks w różnym wieku, jak sobie radzić z różnicami w potrzebach seksualnych między małżonkami, jak sprawić, by seks był radością a nie narzędziem wywierania wpływu;

• umiejętności komunikacyjne – jak mówić, jak słuchać i jak ze sobą rozmawiać, własny język i metafory w związku małżeńskim, jak rozmawiać na „trudne” tematy, mówienie o uczuciach i wyrażanie potrzeb, wyrażanie opinii, odmawianie i negocjacje bez ranienia i walki z partnerem;

• asertywność w bliskich relacjach – na czym polega, jak postawić granice partnerowi lub jego najbliższej rodzinie, czy miłość oznacza zaspokajanie potrzeb drugiej osoby, jak daleko sięgają moje prawa, jak rozmawiać o oczekiwaniach wobec partnera, czy decyzja o zachowaniu się w sposób nieasertywny może być zachowaniem asertywnym;

• schematyczne sposoby reagowania w związku – które nam służą, a które szkodzą; jak zatrzymać „destrukcyjne cykle“ zachowań i nie pozwolić, by zniszczyły one naszą relację z partnerem czy małżonkiem; projektowanie i wdrażanie „pozytywnych nawyków” budujących bliskość i zaufanie; tworzenie i pielęgnowanie rytuałów wpływających korzystnie na więź między partnerami;

• radzenie sobie z trudnymi sytuacjami, aktualnymi i tymi, które mogą się pojawić w przyszłości – zasoby obojga partnerów, metody rozwiązywania problemów, różnica między wspieraniem i wyręczaniem, czym jest partnerstwo, naturalność procesu zmian i adaptacji do nich.

Jeśli zależy Ci na poprawie jakości relacji w Twoim związku, potrzebujesz wsparcia w rozwijaniu bliskości z partnerem lub chcesz rozwiązać nawarstwiające się problemy, zachęcam do kontaktu i umówienia się na konsultację psychologiczną. W trakcie rozmowy omówimy Wasze oczekiwania i problemy oraz określimy, czy podjęcie pracy nad funkcjonowaniem Waszego związku w formie psychoterapii pary będzie dla Was dobrym rozwiązaniem czy też pomocne będą inne formy pracy psychologicznej (np. psychoterapia indywidualna, warsztaty z zakresu komunikacji, terapia rodzinna).