starsza kobieta śpi na łóżku szpitalnym 07 Oct 2018
Choroby psychosomatyczne i dolegliwości psychosomatyczne

Prawdopodobnie każdy z nas słyszał, a większość także doświadczyła zjawiska, które specjaliści określają mianem psychosomatyki – czyli wpływu czynników psychicznych na stan naszego samopoczucia i zdrowia fizycznego.

Zauważamy na przykład, że po stresującym okresie w pracy zmniejsza się nasza odporność i łatwiej zapadamy na infekcje wirusowe albo też jesteśmy przekonani, że do rozwoju choroby wrzodowej w dużym stopniu przyczynił się kilkuletni kryzys w branży, w której pracujemy, oraz utrzymujący się w nas niepokój czy zdołamy zachować firmę bez konieczności zwalniania pracowników.

Specjaliści czyli lekarze, psycholodzy i psychoterapeuci, odróżniają zaburzenia psychosomatyczne (choroby psychosomatyczne) od dolegliwości psychosomatycznych. Pierwsza grupa to choroby cielesne (somatyczne), w przypadku których można zaobserwować realne objawy medyczne i których obecność u osoby chorej można potwierdzić obiektywnymi badaniami, a jednocześnie na których powstawanie lub nasilenie ma wpływ nasza psychika. W takich sytuacjach lekarze często proponują swoim pacjentom uzupełnienie tradycyjnego leczenia medycznego o pomoc psychologiczną, która ma wesprzeć osobę w radzeniu sobie z chorobą, złagodzić objawy, zapobiec nawrotom.

Druga grupa problemów na styku ciało-psychika to dolegliwości psychosomatyczne, czyli takie sytuacje, w których ciało reaguje, a jednocześnie nie sposób znaleźć żadnej przyczyny medycznej. Człowiek doświadcza występowania nieprzyjemnego objawu (pojawia się na przykład wysypka, kaszel, kołatanie serca, ból głowy), ale dokładnie przeprowadzone badania wykluczają obecność choroby. Gdy wszelkie możliwe przyczyny medyczne zostaną wykluczone, pozostaje poszukiwanie rozwiązań psychologicznych i terapeutycznych. Tu także to lekarze różnych dziedzin medycyny, po wykonaniu dostępnych badań, coraz częściej proponują swoim pacjentom podjęcie psychoterapii, choć ci nie zawsze są gotowi na skorzystanie z pomocy psychologa. W naszej kulturze wciąż łatwiej jest zaakceptować schorzenia, ułomności fizyczne i procesy starzenia niż myśl o tym, że nasza psychika może “płatać nam figle” i wywoływać fizyczny ból, zaburzać funkcjonowanie narządów a nawet doprowadzać do zmian strukturalnych.

Dolegliwości i zaburzenia psychosomatyczne to jedne z najczęstszych przyczyn, z powodów których klienci korzystają z moich usług psychoterapeutycznych. Warto pamiętać, że przypadłości te mogą być całkowicie lub częściowo niwelowane przez skuteczną terapię psychologiczną. Umów się na wizytę i zrób pierwszy krok w stronę powrotu do życia bez uciążliwych dolegliwości i schorzeń.

Najczęstsze choroby psychosomatyczne

Naukowcy od lat badają zależności pomiędzy stanem naszej psychiki i występowaniem różnorodnych chorób, co już w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku doprowadziło do stworzenia listy najczęstszych chorób psychosomatycznych (tak zwana chicagowska siódemka lub psychosomatyczna siódemka). Od tamtej pory lista ta jest systematycznie rozszerzana. Aktualnie za choroby cielesne, na których powstawanie i/lub przebieg istotny wpływ ma psychika, uznaje się między innymi:

  • nadciśnienie tętnicze,
  • choroby wrzodowe żołądka i dwunastnicy,
  • chorobę niedokrwienną serca,
  • astmę oskrzelową,
  • alergie oddechowe i skórne,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • zapalne choroby jelita grubego,
  • zespół jelita wrażliwego,
  • nadczynność tarczycy,
  • atopowe zapalenie skóry,
  • migreny,
  • zaburzenia snu,
  • zaburzenia łaknienia,
  • zaburzenia odżywiania,
  • zaburzenia seksualne,
  • otyłość,
  • uzależnienia,
  • tiki nerwowe,
  • moczenie nocne,
  • samookaleczenia,
  • cukrzycę.
Leczenie zaburzeń psychosomatycznych i dolegliwości psychosomatycznych

Psychosomatyka, jako nauka, to podejście promujące ideę holizmu, czyli całościowego traktowania człowieka, uwzględniającego jego ciało, psychikę i duszę, a także szersze otoczenie, w jakim funkcjonuje.

Leczenie zaburzeń psychosomatycznych zakłada łączenie ze sobą dwóch rodzajów oddziaływań. Pierwszy to wszelkiego rodzaju oddziaływania medyczne, takie jak farmakoterapia, fizjoterapia czy zabiegi chirurgiczne. Drugi to pomoc psychologiczna lub psychoterapia, skupiająca się na tym, by odkryć czynniki psychologiczne mające wpływ na schorzenie danej osoby oraz w miarę możliwości ten wpływ zminimalizować. Dodatkowo w razie potrzeby psycholog motywuje klienta do tego, by ten stosował się do zaleceń lekarskich (i na przykład nie rezygnował z wizyt kontrolnych i przygotowywania zdrowych posiłków na rzecz pracy po nocach dla wymagającego szefa).

Z kolei leczenie dolegliwości psychosomatycznych, po tym jak zostaną przeprowadzone dokładne badania i wykluczone przyczyny medyczne, skupia się na oddziaływaniach psychologicznych i psychoterapeutycznych (klient korzysta z pomocy psychologicznej, rozpoczyna psychoterapię, uczęszcza na spotkania grupy psychoterapeutycznej lub grupy wsparcia prowadzonej przez psychologa czy korzysta z terapii indywidualnej realizowanej pod opieką psychoterapeuty). Dobrym przykładem może być praca z klientami nad lękiem, wywołującym problemy ze snem i chroniczne zmęczenie, albo też uczenie technik relaksacji dla osób borykających się z a atakami paniki.

Jeśli doświadczasz dolegliwości lub schorzeń psychosomatycznych, zapraszam do skorzystania z pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej, świadczonej przez mój gabinet psychologiczny w Warszawie. Formę pracy i długość trwania terapii za każdym razem dostosowuję do oczekiwań, potrzeb i możliwości moich klientów.

 

Psycholodzy Mokotów